Niš je grad bogat istorijom, kulturom i tradicijom. Spomenici i važne tačke jasno su vidljive posetiocima koji dođu da upoznaju grad. Za nas koji tražimo više Niš je pravi raj. Postoji mnoštvo slika i priča koje nisu vidljive na prvi pogled nego se moramo malo pomučiti da do njih dođemo.
Pravi primer je priča o Jeleni Dimitrijević, književnica i putopisac, koja je početkom 20. veka putovala svetom i beležila svoje misli i zapažanja sa tih putovanja (stizala je do Amerike, Indije…). Njen rad je bio dugo zaboravljen ali se od pre dvadesetak godina ponovo objavljuju njena dela. Izabrana je kao jedna od tri književnice iz Srbije za turističku Rutu žena pisaca, druge dve su Isidora Sekulić i Desanka Maksimović.
Jelena Dimitrijević je rođena u Kruševcu ali najvažnije godine značajne za njeno stvaranje, njih 17, provela je u Nišu. Sa temama iz Niša napisala je ‘’Pisma iz Niša o haremima’’ i ‘’Đul-Marikina prikažnja.’’
Naisus – rimski period
U prvom veku nove ere Rimljani su osvojili mali antički grad Naisus koji je kasnije postao važan vojni i trgovački centar u provinciji Gornja Mezija. Kroz grad je prolazio vojni put prema Konstantinopolju. Najveću moć grad je imao za vreme vladavine cara Konstantina.
Rimski car Konstantin Veliki rođen je u Nišu 274. godine. Milanskim ediktom iz 313. godine dozvolio je hrišćanima da ispovedaju svoju veru. Medijana je čuveni njegov letnjikovac koji je podigao u blizini Niša (danas je veliko arheološko nalazište).
Tvrđava
Niška tvrđava je jedna od najbolje sačuvanih tvrđava na Balkanu.
Prvi graditelji tvrđave bili su Rimljani koji su na mestu tvrđave postavili vojni logor. Uz logor se formiralo naselje nazvano Naisus, koje se brzo širilo i izvan tvrđave. Centar grada bio je na mestu gde se danas nalazi tvrđava. Centralno mesto bio je trg kao i u svim drugim rimskim gradovima.
Lapidarijum iz tog vremena može se danas videti na tvrđavi. To je zbirka nadgrobnih spomenika iz antičkog perioda.
Nakon Rimljana tvrđavu su gradili i obnavljali Vizantinci i Srbi.
Tvrđava koju danas vidimo građena je od 1719. do 1723. godine. Na njenom mestu bili su ostaci ranijih uvrđenja od rimskog do srednjovekovnog perioda. Turci su nakon povlačenja iz Beograda napravili jako utvrđenje koje je za njih značilo opstanak na Balkanu.
Površina tvrđave je 22 hektra. Bedemi su visoki osam a široki tri metra.
Ostaci antičkih termi iz IV veka, tursko kupatilo – hamam od XV veka, arsenal iz XIX veka, Bali begova džamija iz XVI veka – danas galerija i niz drugih objekata iz istorije nalaze se na tvrđavi. Prostora za istraživanje ima.
Zanimljiv je spomenik kralju Milanu Obrenoviću iz 1902. godine koji je zahvalnost građana Niša za oslobođenje grada od turske vladavine. Te godine obeležena je prva godišnjica smrti kralja i 25 godina od oslobođenja grada. Spomenik je u obliku metka
Medijana
Sagrađena je na idealnom mestu na pola puta od grada i izvora tople vode u Niškoj banji za vreme vladavine Konstantina Velikog krajem III i početkom IV veka. Bogatiji građani su pravili vile izvan zidina grada jer je prostor grada bio prenaseljen.
Danas je arheološki park na površini od 40 hektara, sa važnim vidljivim ostacima vile i drugih objekata. Otkrivene su velike površine, od oko 1000 kvadratnih metara, očuvanih mozaika na podu.
Konstantin Veliki
Spomen obeležje Konstantinu Velikom (lik cara i Hristov monogram) postavljeno je na početku mosta na Nišavi na glavnom prilazu ka Tvrđavi (2012). Hristov monogram je prvi upotrebio car Konstantin, to je simbol koji se caru ukazao 312. godine pre bitke na Milvijskom mostu (za osvajanje Rima) tokom građanskog rata.
Pre bitke car je u snu video monogram sastavljen od dva grčka slova (X, P) i čuo Hristov glas koji mu je rekao da na štitove vojnika stavi ovaj monogram i da će pobediti u bici. Tako je uradio i pobedio. Kao zahvalnost za ‘’pomoć’’ 313. godine doneo je Milanski edikt zakon kojim je prestao progon hrišćana. Hrišćanima je dozvoljeno da slobodno ispovedaju veru.
U mnogim antičkim grobnicama na teritoriji Niša pronađen je ovaj simbol.
Muzej – arheološka zbirka
Muzej – arheološka zbirka u Nišu sadrži uglavnom eksponate koji su pronađeni na rimskim iskopinama: maketu Medijane, nakit iz srednjeg veka i ranije, ogradu sa Medijane, replike grobnica koje su pronađene u Nišu, nadgrobne spomenike iz doba rimljana, razne statue iskopane u blizini Niša…
Najznačajniji eksponat je bronzana glava cara Konstantina, iz muzeja ističu da je to replika a da se original nalazi u Narodnom muzeju u Beogradu. Zašto je odneta u Narodni muzej? Odgovor je: kada je pronađena nije bilo adekvatnih uslova za njeno čuvanje u Nišu.
Kazandžijsko sokače
Kazandžijsko sokače je jedina ulica koja je sačuvana od stare turske čaršije. U 19. i 20. veku bio je to sokak u kome su bile zanatlijske radnje. Zadržana je stara arhitektura a radnje su renovinare i pretvorene u kafiće i restorane. U nekim od tadašnjih kafana, slušajući priče, nastale su inspiracije za poznata Sremčeva dela ’’Zona Zamfirova’’ i ’’Ivkova slava’’.
Sremac je pisao na dijalektu karakterističnom govoru za grad Niš, to je prvi slučaj u srpskoj literaturi, ali je baš taj deo doprineo da autentične priče kod čitalaca budu primljene sa velikim oduševljenjem.
Kujundžije, jorgandžije i kazandžije bili su inspiracija piscu Stevanu Sremcu za likove u njegovim knjigama. Jedan od likova je Kalča koji je zajedno sa književnikom predstavljen kroz spomenik na početku nekadašnje Kanzadžijske ulice.
Stevan Sremac je 1879. godine, neposredno nakon prisajedinjena Niške nahije Srbiji (1878) došao u Niš na mesto profesora u gimnaziji a ostao 11 godina. Posmatrao je dešavanja u gradu i prenosio ih u knjige na svoj način.
Orijent ekspres
Pet godina nakon oslobođenja od Turaka, 1884. godine, iz Beograda u Niš je stigao prvi voz. Nekoliko godina kasnije počeo je da dolazi čuveni voz Orijent ekspres koji je postao posebno popularan kada je književnica Agata Kristi objavila knjigu ‘’Ubistvo u Orijent ekspresu’’.
Bio je to najzanimljiviji voz koji je vozio kroz Evropu i njime su putovali bogati. Polazio je iz Pariza a poslednja stanica bio je Istambul. Prvi polazak bio je 1883. godine a poslednji 1977. godine.
Preko Beograda i Niša počeo je da saobraća 1885. godine, u početku od Niša do Plovdiva putnici su putovali kočijom da bi se ukrcali na drugi voz do Istambula. Tek 1889. godine kompletirana je pruga od Niša do Plovdiva i od tada je putovanje bilo jednostavnije.
Sićevo – Prva umetnička kolonija na Balkanu
Slikarka Nadežda Petrović 1905. godine osnovala je Prvu umetničku koloniju u Srbiji, u mestu Sićevo u blizini Niša. Kolonija je trajala dve godine i prestala sa radom jer su nastupili ratovi a obnovljena je tek 1964. godine i od tada neprekidno se održava. Lepota Sićevačke klisure neprekidno inspiriše slikare da je prenesu na svoja platna.
Niška banja
U Niškoj banji je izvor tople vode na dubini od 500 do 800 metara. Rimljani su otkrili termalne izvore u banji i sagradili prvo kupatilo. Car Konstantin često je dolazio u banju da bi koristio sve blagodeti termalnih voda iz banje. Zvanični status banje dobila je 1963. godine. Danas mogućnosti banje nisu iskorišćene na pravi način.
Pretpostavlja se da mineralna voda iz Niške banje ima vadozno poreklo. Vadozna voda je voda smeštena u posebnom pojasu ispod Zemljine površine koja je tu dospela slivanjem površinskih voda kroz zemljište gde se zagreva i pod pritiskom novih voda potiskuju se prema površini. Topli izvori su voda iz dubine zemlje koja je bila izuzetno zagrejana i manje se ohladila prilikom izbijanja na površini zemlje. Vadozno poreklo vode ima i 
Lepota prirode u okolini banje
U blizini ovog izvora postoji drugi izvor koji se zove Rimski izvor. Prvi put Rimski izvor bio je otkriven 1924. godine sa bazenom i novčićima u njemu. Pored izvora nađen je i bazen za kupanje koji je punjen toplom vodom. Ovaj izvor je pao u zaborav, neko ga je prekrio betonskim pločama. Drugi put otkriven je 1989. godine, tada je iznad izvora postavljena staklena piramida. Sa česmi u piramidi mogla se probati voda koja je mirisala na sumpor.
Izvor „Snežnik” nalazi se u zoni Vrnjačke reke, temperatura vode je 17 stepeni, Koristi se od 1916. godine, austrougarski vojnici su očistili izvor i upotrebljavali vodu. Nakon rata sa ovog izvora nastavljeno je korišćenje vode za lečenje.
Mnogo skulptura postavljeno je duž Vrnjačke reke. Skulpture su nastale 1965. godine (mnogima od njih potrebna je restauracija) nakon simpozijuma Skulptura na otvorenom prostoru. Na ovom vajarskom simpozijumu učestvovali su umetnici iz celog sveta. Podsećaju me na 
Spomenik ‘’Muza sa feniksom’’ postavljen je na steni iznad glavnog šetališta. Figura simbolizuje Euterpu, muzu poezije. Prilikom rekonstrukcije Čajkinog brda 2018. godine dodat je veštački vodopad.
Most ljubavi posvećen nesuđenoj ljubavi Nade i Relje o kojima je 
General Jovan Belimarković, namesnik kralja Aleksandra Obrenovića, izgradio je prvi vodovod u Vrnjačkoj banji 1892. godine.
Mnogo kulturnih događaja organizovano je tokom godine a kruna svega biće 
U ovoj galeriji održavaju se izložbe vezane za Bijenale memorijal ‘’Nadežde Petrović’’ koje je podrška mladim umetnicima na njihovom putu stvaralaštva. Pored ove glavne manifestacije u galeriji se održavaju samostalne ili grupne izložbe drugih umetnika tokom cele godine.
,,Ja sam slikar na duge staze – kroz vreme…’’ – rekao je slikar Bogić Risimović-Risim. Tako je i slikao od početnih motiva sa spomenika krajputaša u okolini Čačka do vremenske beskrajnosti. Rođen je u Čačku 1926. godine. Njegova porodica je gradu Čačku poklonila dela koje je uradio: 40 slika, više od 100 crteža, mnoštvo skica, ilustracija…
Narodni muzej u Čačku je regionalni muzej sa pet odeljenja. Meni su najzanimljivija odeljenja za istoriju i etnologiju. Pokriva teritoriju Čačka, Dragačeva i Ivanjice.
Spomenik Stepi Stepanoviću nalazi se u centru grada i podignut je za života vojvode. Visok je 245 centimetara i predstavlja odlučnog vojvodu koji je u svojoj karijeri dosegao najviše visine. Ograda je urađena od topovskih granata.
Padanje vode sa te visine stvara veliku buku koja dodatno pojačava celokupan doživljaj. 
Još 11.04.1949. godine država FNRJ – odnosno Zavod za zaštitu i naučno proučavanje prirodnih retkosti NR Srbije država je stavila pod zaštitu vodopade Velika i Mala Ripaljka na rečici Gradišnici. To je prvo prirodno dobro stavljeno pod zaštitu države.
Skulptura je od bronze, visoka je tri metra i dominira trgom. Inspiracija za njenu izradu bila je freska kneginje Milice u prirodnoj veličini iz manastira Ljubostinja. Manastir se nalazi u blizini Trstenika u dolini Ljubostinjske reke. Zadužbine je kneginje Milice sagrađen u moravskom stilu od kamena i opeke.
U crkvi su sačuvani delovi starog ikonostasa iz 1848. dok je novi naslikan oko 1930. godine. Uz crkvu naknadno je sagrađen zvonik visok 33 metra. Na zvoniku nalazi se sat koji se vidi sa sve četiri strane. U porti crkve, kao i u porti manastira Ljubostinja zasađena je vinova loza donesena iz Hilandara. Zvona su postavljena 1926. godine dok su prethodna skinuta i pretopljena u Prvom svetskom ratu. U toku je oslikavanje unutrašnjosti hrama.
