U Čačku je 1873. godine rođena Nadežda Petrović slikarka koja je bila začetnik a kasnije i sinonim za modernu umetnost u Srbiji sa početka 20. veka. U Čačku je živela veoma kratko još kao devojčica preselila se u Kraljevo, ali je za grad ostala prepoznatljiva kao velika ličnost u oblasti kulture. Umetnička galerija koja nosi njeno ime je mesto koje je stalni podsetnik na njen život i stvaralaštvo.
Čačak se nalazi na desnoj obali Zapadne Morave. Nakon atraktivnih meandara koje Morava pravi u Ovčarsko-kablarskoj klisuri reka ulazi u kotlinu u kojoj se smestio grad. Nadmorska visina je oko 300 metara a povećava se na periferiji gde reljef postepeno prelazi u brdski predeo a zatim u planinski.
Kulturna prestonica Srbije za 2023. godinu
Prvi put ove godine u Srbiji je izabrana nacionalna prestonica kulture. Tu čast imao je Čačak koji kao grad ima šta da pokaže u oblasti kulture i turizma.
Mnogo kulturnih događaja organizovano je tokom godine a kruna svega biće izložba u Umetničkoj galeriji ’’Nadežda Petrović’’ posvećena velikoj slikarki povodom 150 godina od njenog rođenja.
Skulptura malog formata ’’Raspon u tenziji’’ autorke Olge Jevrić urađena je u velikom formatu (visina 4,5 metara) i postavljena u otvorenom prostoru u Čačku, u godini kada je ovaj grad prva prestonica kulture u Srbiji. Tako se svojim radom gradu Čačku pridružila još jedna, pored slikarke Nadežde Petrović, velika umetnica Olga Jevrić.
Umetnička galerija „Nadežda Petrović“
Galerija je smeštena u blizini crkve a preko puta muzeja, to je mesto koje je potpuno posvećeno velikoj slikarki Nadeždi Petrović. Jedna soba je odvojena za Nadeždine slike, predmete vezane za njeno stvaralaštvo, knjige objavljene o njoj, kataloge sa izložbi…
U ovoj galeriji održavaju se izložbe vezane za Bijenale memorijal ‘’Nadežde Petrović’’ koje je podrška mladim umetnicima na njihovom putu stvaralaštva. Pored ove glavne manifestacije u galeriji se održavaju samostalne ili grupne izložbe drugih umetnika tokom cele godine.
Memorijal Nadežde Petrović održava se svake druge godine i traje već 62 godine. S obzirom da je Nadežda u svoje vreme dok se razvijala kao umetnica krčila svoj put novim načinom slikanja tako je i Bijenale posvećeno savremenoj umetnosti. Mladi umetnici imaju mesto na kome mogu da izlože svoje radove i da prate stvaralaštvo drugih umetnika.
Galerija ‘’Risim’’
Deo Umetničke galerije ‘’Nadežda Petrović’’je i galerija ‘’Risim’’ legat porodice Risimović.
,,Ja sam slikar na duge staze – kroz vreme…’’ – rekao je slikar Bogić Risimović-Risim. Tako je i slikao od početnih motiva sa spomenika krajputaša u okolini Čačka do vremenske beskrajnosti. Rođen je u Čačku 1926. godine. Njegova porodica je gradu Čačku poklonila dela koje je uradio: 40 slika, više od 100 crteža, mnoštvo skica, ilustracija…
Galerija ‘’Risim’’ je u posebnoj zgradi u kojoj je smeštena stalna postavka radova ovog autora a pored toga povremeno se održavaju i druge izložbe.
Narodni muzej
Narodni muzej u Čačku osnovan je 1952. godine. Nalazi se u Konaku Jovana Obrenovića. Konak je najstarija stambena zgrada u Čačku i kulturno dobro od velikog značaja. Sama zgrada je primerak stare gradnje iz sredine 19. veka.
Sagradio ga je Jovan Obrenović (brat Miloša Obrenovića) 1835. godine i u njemu veoma kratko živeo. Na fasadi konaka nalazi se oslikan grb i to je jedini sačuvani grb dinastije Obrenović. Od 1953. godine u konaku je smešten Narodni muzej.
Narodni muzej u Čačku je regionalni muzej sa pet odeljenja. Meni su najzanimljivija odeljenja za istoriju i etnologiju. Pokriva teritoriju Čačka, Dragačeva i Ivanjice.
Eksponati vezani za istoriju pričaju priče kroz koje je prolazio Čačak sa okolinom tokom burnih vremena i smenjivanja gospodara grada. Jedan od eksponata je originalna sablja vojvode Stepe Stepanovića koju mu je predao Šukri-paša u Jedrenu (tada glavni grad Turske) prilikom predaje grada u Prvom balkanskom ratu 1913. godine.
Više od 4.000 predmeta nalazi se u etnološkom odeljenju ovog muzeja. Najviše predmeta poseduje zbirka narodne i gradske nošnje, zatim zbirke posuđa i zanata. Ovo odeljenje je veoma aktivno u organizovanju izložbi bilo samostalno, bilo u saradnji sa drugim kulturnim institucijama u državi.
Rimske terme
U vreme vladavine Rimljana, II i IV vek, na teritoriji grada Čačka bilo je veće naseljeno mesto, neki fragmenti se mogu videti u Narodnom muzeju.
Tokom kopanja temelja za stambenu zgradu 1970. godine otkriveni su ostaci kupatila koje su sagradili i koristili Rimljani.
Rimske terme u Čačku
Danas u centru grada mogu se posetiti ostaci rimskih termi i videti zanimljiv sistem podnog grejanja koji je korišćen za zagrevanje vode u bazenima.
Crkva Svetog Vaznesenja Hristovog, izgradio je Stracimir Zavidović (brat Stefana Nemanje) tada se zvala Moravski Gradac. Nalazi se u centru grada, renovirana je 2011. godine.
Spomenici
Spomenik Nadeždi Petrović u Čačku rad je vajara Ivana Meštrovića. Postavljen je 1955. godine i to je prvi spomenik u Srbiji podignut likovnom umetniku. Nadežda Petrović sa paletom i četkicom u ruci podseća sve da je umetnost veoma bitna za svaki narod.
Spomenik Stepi Stepanoviću nalazi se u centru grada i podignut je za života vojvode. Visok je 245 centimetara i predstavlja odlučnog vojvodu koji je u svojoj karijeri dosegao najviše visine. Ograda je urađena od topovskih granata.
Impresivna okolina Čačka
Okolina Čačka je veoma zanimljiva. Ovčarsko-kablarska klisura izuzetne lepote sa 10 manastira iz srednjeg veka, prelepim jezerom Međuvršje i meandrima Zapadne Morave priča je za sebe.
Nekoliko banja nalazi se u široj okolini Čačka: Ovčar banja, Atomska banja drugi naziv Gornja Trepča (najpoznatije sa lekovitom vodom jedinstvenom u Evropi) i manje poznata Slatinska banja. Sve su udaljene dvadesetak kilometara od grada.
Pored manastira u klisuri tu su i manastiri Vujan (iz 14. veka zadužbina familije ili porodice Lunjevac), Ježevica, Tamnava…
Čačak okružuju četiri planine sa visinom od oko 900 metara: Ovčar, Kablar, Vujan i Jelica.