Na samoj obali moćnog Dunava koji se raskošno proširio okolo nalazi se tvrđava Ram. Između Kostolca i Velikog Gradišta na jednoj litici smestila se mala tvrđava sa jedinstvenim i očaravajućim pogledom na široki Dunav.
Pogled na Dunav je opuštajući, reka koja se okolo razlila i napravila jedno malo ’’more’’ prosto tera posmatrače da uživaju u njenoj lepoti i da joj se dive. Učestvujem u tom divljenju, posmatram vodu koja se sporo kreće pored tvrđave i odlazi dalje.
Dunav se ovde proširio jer oko kamene litice na kojoj se tvrđava nalazi reka pravi veliki zaokret i smanjuje kapacitet protoka vode.
Tvrđava Ram
Nedavno je obnovljena i baš izaziva moje divljenje jer joj je obnova dala dodatnu lepotu ali i pokazala njenu raskoš. Rekonstrukciju tvrđave finansirala je Republika Turska i turska Agencija za kulturnu saradnju TIKA.
Topovi su postavljeni na položaje koje su nekada zauzimali, uz njih su i đulad. Ramska tvrđava je prva u Srbiji izgrađena za borbu sa vatrenim oružjem. Na njoj se nalazi 36 topovskih mesta raspoređena na bedemima i zidovima kula. Dimenzije unutrašnjosti tvrđave su 24 x 36 metara i ima pet kula.
Kula kroz koju se ulazilo u tvrđavu najveća je. Oko tvrđave postojao je nizak zid i suvi rov sa drvenim mostom preko koga se stizalo do kapije.
Izgradili su je Turci u 15. veku (1483) po nalogu siltana Bajazita II, mada se veruje da je na istom mestu postojala građevina iz rimskog perioda.
Utvrđenje je najviše stradalo i Prvom svetskom ratu kada su je protivničke strane (Austrijanci i Nemci) danima gađali artiljerijom.
Kretanje kroz tvrđavu je kroz središte unutrašnjosti, gde postoje ostaci kružnog objekta iz vremena Rimljana ili džamije iz vremena Turaka, i atraktivno penjanje na prvi nivo kula sa koga se vide sve strene Dunava ali i kopneni prilaz tvrđavi.
Jedna najviša kula zahteva više energije i volje jer postoje dva nivoa penjanja strmim stepenicama da bi se došlo do vrha sa koga je božanstven pogled.
Prostranstvo Dunava
Svaki napor je vredeo jer kada sam se popela na vrh hladan vetar doneo je svežnu u topao avgustovski dan. Lepše od svežine bio je pogled na okolinu tvrđave posebno na široku reku. Sa te tačke posmatranja reka je izgledala moćno i raskošno. Kod tvrđave Dunav je širok četiri kilometra.
Pogled na Dunav sa ramske tvrđave tokom zalaska sunca u vrelim letnjim danima je lek za dušu. Prelamanje svetlosti preko vode, neba i okoline dodiruje najtananije delove ljudskog bića daje mu mogućnost da uživa u toj lepoti koja ga okružuje.
Dok posmatram ostrvo u obliku potkovice sa velikom termoelektranom Kostolac u daljini srednjovekovna tvrđava sa svojom okolinom koja je prigrlila prirodu oko sebe izaziva osećaj opčinjenosti tim prizorom.
Skela umesto mosta
Čini mi se da preći sa jedne obale Dunava na drugu nemoguće. Najbliži most udaljen je 60 kilometara i nalazi se kod Smedereva.
Sa druge strane tvrđave, jedan nivo niže, uočavam skelu kako se puni automobilima i ljudima. Oni imaju hrabrosti da se na tom malom plovilu otisnu na prostrani Dunav i da pređu na drugu stranu reke.
U jednom trenutku dok se skela odvajala od obale i lagano zauzimala pravac na reci videh rimsku galiju sa vojnicima koji veslaju. Oni su davno svojim brodovima i čamcima savladavali ovu veliku reku kada na njoj nigde nije bilo mosta.
Trajanov pontonski most u Ramu
Car Trajan je u Ramu izgradio vojni logor Lederatu, čak je postavio pontonski most za koji se malo zna ali dokaz je na trajanovom stubu u Rimu na kome postoji zapis kako je most izgledao kada su ga prelazili vojnici. Početni stubovi nalazili su se na obalama reke a po središnjem delu bili su raspoređeni čamci preko kojih su postavljane daske i pešadija je mogla da prelazi sa jedne strane reke na drugu.
Najpoznatiji je Trajanov most preko Dunava nalazio se kod Kladova.
Nekoliko crtica iz okoline Ramske tvrđave
Tvrđava Lederata: Rimljani su duž celog toka Dunava gradili utvrđenja i logore tako se na Dunavu oko dva kilometra od tvrđave Ram nalaze ostaci još jedne tvrđave pod imenom Lederata koju je podigao car Trajan. Ona još uvek nije obnovljena, ostaje nada da će oni koji o tome odlučuju naći način da se i ona obnovi i bude dostupna posetiocima.
Tri reke koje se ulivaju u Dunav: U blizini Rama u Dunav se ulivaju tri velike reke, sa vojvođanske strane Nera a sa desne strane Pek i Mlava. Reke donose mnogo zemlje i peska u Dunav i tako ga na tom mestu usporavaju i čine mirnom rekom, zato je tu postavljena skela. Ušća tri reke, to je lepota utapanja manjih reka u veliku moćnu reku i trenutak kada i one male dobijaju veliku moć.
Predah za ptice selice: Na ovom prostoru odmaraju se ptice selice, preko puta Ramsek tvrđave nalazi se prirodni rezervat ’’Labudovo okno’’ na obodu Deliblatske peščare koji obuhvata rit u kome određene vrste ptica dolaze da prezime (labudovi, divlje patke i guske, čaplje…).
Peščara: Od Rama prema Srebrnom jezeru prostire se Ramsko-Zatonjska peščara u dužini oko 70 kilometara. Danas peščaru pokrivaju zaparložene parcele jer je u prošlosti peščara kultivisana i u unutrašnjosti postoji veoma malo delova gde se nalazi samo pesak.