Hipodrom kao dokaz za Carsku palatu
Sličajno, prilikom otkopavanja temelja za izgradnju stambene zgrade u Sremskoj Mitrovici otkrivena je Carska palata. Na lokalitetu su zapičeta arheološka istraživanja 1957. godine, bila su to prva istrživanja rimskog grada Sirmijuma.
U blizini ovog objekta otkriven je i hipodrom, tim otkrićem sa sigurnošću su arheolozi zaključili da je u pitanju carska palata. Palata je podignuta u III i IV veku nove ere, u to vreme u rimskim gradovima hipodromi su se gradili u blizini palate za potrebe predstavljanja novih careva ali i javnih događaja na kojima bi učestvovao car da bi bio u kontaktu sa svojim podanicima.
Pored toga hipodrom ili cirkus kako se još nazivao služio je za zabavu naroda, trke dvokolicama bile su najpopularniji sport u to vreme.
Hipodrom u Sirmijumu je jedini koji je otkriven na teritoriji Srbije iako je pronađeno pet rimskih gradova. Takođe je jedini neiskopani rimski cirkus a bio je na drugom mestu po veličini u Evropi.
Debeli zidovi i podni mozaici
Na terenu se mogu videti delovi palate sa debelim zidovima od cigle i kamena koji su služili za stanovanje. Carske palate koje su se gradile u tom periodu imale su privatni deo u kome je stanovala carska porodica i poslovni deo gde je car obavljao svoje vladarske dužnosti.
Unutrašnja dekoracija palate rađena je sa podnim mozaicima koji su dobro očuvani, sa freskama na zidovima i sa različitim ukrasnim kamenjem – skulpturama koje je dovoženo iz drugih delova sveta u kojima su vladali rimljani.
Ispod podova palate bila je urađena instalacija za podno grejanje toplim vazduhom kao i keramičke cevi koje su bile ugrađene u zidove. Toplota do cevi dovođena je iz peći u kojima je tokom zime stalno ložena vatra. Zagrevanje podova u palati vršeno je tako što su se prilikom izgradnje postavljala dva poda (opekama odvojena) između kojih se kretao topao vazduh i tako zagrevao prostorije.
U Carskoj palati pronađeno je 250 m² dobro očuvanih podnih mozaika.
Najviše ima geometrijskih motiva koji su kombinovani sa motivima iz biljnog sveta. Mozaici koji su nastajali slaganjem sitnih kockica kamena bili su često korišćeni i u drugim rimskim palatama kao što je Dioklecijanova palata u Splitu.
Mozaici iz doba rimljana otkrivaju koliko su oni imali smisla za umetnost. Kamen do kamena, boje prirodne, prijatne za oko, njihovim veštim kombinovanjem umetnici su stvarali 3D efekte.
Tetrarhija
Osvajanjem Panonije Rimljani su dospeli do Dunava i pozicije koja je bila pogodna za borbu protiv varvarskih plemena koja su napadala Rimsko carstvo. Sirmijum su osvojili krajem I veka nove ere.
U njihovoj vlasti grad je počeo da raste i da se razvija. Kada je dobio vojni značaj razvoj je ubrzan, dolaskom careva u grad iz koga prirpemaju vojne operacije značio je veliki napredak i od sredine III veka Sirmijum je postao ekonomski centar cele regije.
U samom gradu ili njegovoj okolini rođeno je nekoliko rimskih careva. Jedan od njih bio je Prob koji je dozvolio da se vinova loza sadi i izvan rimskog carstva. Na Fruškoj gori posadio je prve vinograde. Pored toga u okolini Sirmijuma naredio je da se radi odvodnjavanje zemljišta da bi bilo pogodnije za poljoprivredu.
U vreme vladavine Tetrarhije (rimskim carstvom vladaju četiri cara – car Dioklecijan je uveo ovakav način vladavine 293. godine nove ere) Sirmijum je postao jedna od četiri prestonice Rimskog carstva. Grad je imao svoju kovnicu novca, carsku palatu, hipodrom, zatim manje radionice, privatne vile, javna kupatila, amfiteatar…
Impresivan je broj rimskih careva koji su svojim delom carstva upravljali iz Sirmijuma. To su: Marko Aurelije, Trajan Decije, Maksimin Tračanin, Ingenije, Klaudije II Gotski, Aurelijan, Prob, Dioklecijan, Maksimijan, Konstantin Veliki, Licinije, Konstancije, Julijan I, Jovijan, Gracijan, Valens i Valentinijan i Teodosije.
Smenjivanje vladara grada
U IV veku u Sirmijumu je sedište episkopije i hrišćanska crkva tada ima važnu ulogu, održavani su crkveni sabori… Postojala velika zajednica hrišćana u tom periodu koja je bila proganjana od strane rimljana ako se nisu povinovali njihovoj religiji. Episkop Irinej je ubijen kao i drugi hrišćani jer nisu prineli žrtve rimskim bogovima. Desetak godina nakon tog događaja proglašen je Milanski edikt kojim su hrišćani dobili slobodu da ispovedaju svoju veru.
U V veku grad su razorili Huni. Kasnije su se gospodari grada naizmenično smenjivali da bi krajem VI veka u grad stigli Avari i potpuno ga razorili.
Dalji život grada bio je sličan, zauzimale su ga mnoge države, napuštale pod naletom jačih, grad je bio razaran i obnavljan…
Turistička atrakcija
Danas je Carska palata mesto koje podseća na boravak u gradu rimskih careva i predstavlja turističku atrakciju. Ceo kompleks je pokriven i zaštićen od uticaja vremenskih nepogoda. Ona nas podseća da se tragovi starog grada Sirmijuma nalaze ispod ulica kojima šetamo, ispod zgrada i kuća.
Grad Sremska Mitrovica i Muzej Srema su riznica priča iz prošlosti. Iskoristite lepo vreme i provedite dan u ovom izuzetno inspirativnom gradu.
Obavezno posetite Carsku palatu!
